سیستم های گرمایشی
۲۰ دقیقه مطالعه
امروزه همراه با رشد فناوری های نوین در صنعت ساختمان، طراحی و تولید سیستم های تهویه مطبوع برای ساختمان، دستخوش تغییرات بزرگی است.
دلایل اصلی اهمیت این سیستم ها، بحث انرژی و صرفه جویی در آن است. کاهش هزینه های انرژی می تواند نقش مهمی در اقتصاد مصرف کننده و همین طور کشور داشته باشد.برای یک ساختمان، سیستم های مختلف گرمایشی، سرمایشی و تهویه از قبیل انواع چیلر، پکیج، کولر گازی (اسپیلت)، کولر آبی، فن کویل، هواساز و … در بازار موجود است. در این مقاله به بررسی سیستم های گرمایشی ساختمان خواهیم پرداخت.
بهترین سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی برای ساختمان‌ها شامل داکت اسپلیت، ایرواشر یا رطوبت زن، هواساز، روفتاپ پکیج، هیتر، پمپ‌های حرارتی، پانل‌های انرژی، چیلر، مینی چیلر، فن کویل، اگزاست فن و غیره می‌باشند. قیمت سیستم گرمایشی و سرمایشی ساختمان بر اساس مدل دستگاه‌ها، نحوه نصب و عملکرد در ساختمان و برند تولید کننده تعیین میشود.
انتخاب بهترین سیستم گرمایشی و سرمایشی ساختمان به سه عامل اصلی از جمله پیکربندی ساختمان، شرایط آب و هوایی و تمایل مالک ساختمان بستگی دارد.مهندس طراح، وظیفه دارد با در نظر گرفتن سیستم‌های مختلف تهویه‌ای، گرمایشی و سرمایشی، موقعیتی را فراهم کند که بتوان بیش از یک سیستم برای رفاه ساکنین در ساختمان نصب نمود.
برخی از معیارها برای خرید بهترین سیستم‌های سرمایش و گرمایش مانند تغییر آب و هوا (به عنوان مثال، دما، رطوبت و فشار)، ظرفیت ساختمان، نیازهای مکانی، هزینه‌ها مانند سرمایه خرید سیستم‌ها، هزینه بهره‌برداری و هزینه نگهداری و … در نظر گرفت.
با این حال، انتخاب یک سیستم، محدودیت‌هایی دارد که باید تعیین شود.این محدودیت‌ها شامل ظرفیت موجود مطابق با استانداردها، پیکربندی ساختمان، فضای موجود برای نصب، بودجه خرید، منبع تاسیسات، بارهای گرمایشی و سرمایشی در ساختمان است.
در زیر به تعریف چند تا از روش های گرمایش منازل مسکونی متداول می پردازیم :
بخاری
در میان انواع سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان، بخاری یکی از محبوب‌ترین وسایل گرمایشی است. با وجود جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان و انواع وسیله گرمایشی لوکس، بخاری همچنان انتخاب اول افراد زیادی بوده و بهترین سیستم گرمایشی منزل برای آنها محسوب میشود. بخاری‌ها مدل‌های گوناگونی دارند که مدل گازی آنها از سایر مدل‌های آن رایج‌تر است.
مزایای بخاری
از لحاظ مصرف انرژی، بخاری‌ها بهره‌وری بالایی دارند و از هدر رفتن گرمای تولید شده جلوگیری می‌کنند. قیمت مناسب، راه اندازی آسان و هزینه پایین نگهداری و تعمیر، همه از مواردی هستند که بخاری را در میان انواع سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان و سیستم‌های تاسیساتی، به بهترین گرمایش برای خانه یا حداقل یکی از بهترین‌ها تبدیل کرده است.
معایب بخاری
بخاری‌ها فضای زیادی را نسبت به جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان (مثلا گرمایش از کف یا سیستم گرمایش از سقف خانگی) اشغال می‌کنند. همچنین اگر بخاری درست نصب نشود، خطر بروز گازگرفتگی را افزایش میدهد. البته این مشکل جدی با وجود بخاری‌های برقی-گازی تا حد زیادی رفع شده است؛ هر چند که این مدل قیمت بالاتری دارد. یک مشکل دیگر در استفاده از بخاری به عنوان سیستم گرمایشی منزل، سیاه شدن دیوار و وسایل نزدیک به آنهاست.
موتورخانه
هنگام مقایسه سیستم‌های سرمایش و گرمایش و بین انواع سیستم‌های گرمایشی خانگی، موتورخانه مانند بخاری از لحاظ انرژی دارای بهره‌وری مناسبی است. همچنین برخلاف آن فضای زیادی را اشغال نمی‌کند. موتورخانه و شوفاژ در کنار هم شاید یک وسیله گرمایشی لوکس به شمار نیاید، اما توانایی بسیار خوبی در گرم کردن واحدهای مسکونی دارد.
مزایای موتورخانه
هنگام مقایسه سیستم‌های سرمایش و گرمایش و بین انواع سیستم‌های گرمایشی خانگی، موتورخانه مانند بخاری از لحاظ انرژی دارای بهره‌وری مناسبی است.همچنین برخلاف آن فضای زیادی را اشغال نمی‌کند.
موتورخانه و شوفاژ در کنار هم شاید یک وسیله گرمایشی لوکس به شمار نیاید، اما توانایی بسیار خوبی در گرم کردن واحدهای مسکونی دارد.
معایب موتورخانه
افراد زیادی گرمایش مرکزی به وسیله موتورخانه را بهترین سیستم گرمایشی منزل و بهترین گرمایش برای خانه می‌دانند، اما این وسیله معایبی نیز دارد.
نیاز به فضایی مجزا، عدم انتقال یکنواخت حرارت و نیاز به لولهکشی زیاد در واحدها از مشکلات موتورخانه است.همچنین، هزینه انرژی بین ساکنان مجتمع تقسیم میشود و در نتیجه برای مصرف استقلال ندارید. امروزه پکیج‌ها در میان انواع سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان در کنار سیستم گرمایشی شوفاژ، جایگزین موتورخانه شده‌اند و بهترین سیستم گرمایشی منزل در مقایسه با آن به شمار می‌آیند.
پکیج
در ادامه معرفی انواع سیستم‌های گرمایشی خانگی به یکی از رایج‌ترین سیستم‌های گرمایشی منزل می‌رسیم: پکیج. موتورخانه و پکیج در میان انواع سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان و سیستم‌های تاسیساتی بیشترین شباهت را دارند. در سیستم موتورخانه از یک مخزن بزرگ برای همه واحدها استفاده میشود؛ ولی در سیستم گرمایشی پکیج، یک مخزن کوچک در هر واحد قرار می‌گیرد.
مزایای پکیج
استفاده از سنسورهای هشدار دهنده مطمئنا پکیج را در میان انواع سیستم‌های گرمایشی خانگی و سیستم‌های تاسیساتی به یکی از ایمن‌ترین گزینه‌ها تبدیل می‌کند. همچنین به دلیل اینکه به کمک پکیج و سیستم گرمایشی شوفاژ هر واحد می‌تواند دما را به صورت مستقل تنظیم کند، بهره‌وری آن افزایش پیدا می‌کند. سیاه نکردن دیوار و هدر نرفتن آب نیز یکی دیگر از مواردی است که این سیستم را تبدیل به یکی از گزینه‌های بهترین گرمایش برای خانه و بهترین سیستم گرمایشی منزل می‌کند (زیرا آب در آشپزخانه و حمام استفاده میشود).
معایب پکیج
حقیقت این است که عیب خاصی را نمی‌توان به سیستم گرمایشی پکیج نسبت داد. انرژی مصرفی پکیج و هزینه آن شاید بالا باشد؛ اما حذف مسیر لولهکشی آب، حذف پمپ آب و استقلال در مصرف آن را تا حد زیادی جبران می‌کند. همچنین، هزینه تعمیر و نگهداری این سیستم از موتورخانه کمتر و تعمیر آن نیز ساده‌تر است.
بنابراین در میان تمام مدل‌های سیستم گرمایشی جدید منزل، پکیج و سیستم گرمایشی شوفاژ را میتوان بهترین گرمایش برای خانه و بهترین سیستم گرمایشی منزل (یا حداقل یکی از بهترین‌ها) دانست. پکیج در میان انواع سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان و سیستم‌های تاسیساتی بهترین جایگزین برای سیستم موتورخانه نیز است.
شومینه
نشستن در مقابل شومینه، کتاب خواندن و لذت بردن از یک نوشیدنی گرم در یک روز سرد حداقل یکبار از ذهن همه ما گذشته است. شومینه یک وسیله گرمایشی لوکس و زیبا به حساب می‌آید و نقش مهمی در دکوراسیون داخلی و ارتقا آن دارد.
مزایای شومینه
اگر به‌طور خلاصه بخواهیم بگوییم، تنها نکته مثبت شومینه به عنوان یک سیستم گرمایشی خانگی در زیبایی آن خلاصه میشود!
معایب شومینه
هنگام مقایسه سیستم‌های سرمایش و گرمایش، خواهید دید شومینه انرژی را به شدت هدر میدهد، مصرف بالایی دارد و خانه را نیز نمیتواند به خوبی گرم کند. همچنین، احتراق شومینه در فضای باز صورت می‌گیرد و در نتیجه استفاده از آن خطر آتش‌سوزی دارد. با روشن کردن شومینه، هوای سرد از دودکش آن وارد و هوای گرم از آن خارج میشود و عایق‌بندی خانه نیز نمیتواند مشکلات آن را کاملا حل کند. بهتر است این وسیله گرمایشی لوکس را فراموش کنید و به دنبال سیستم گرمایشی بهینه‌تری در میان انواع سیستم‌های گرمایشی خانگی باشید.
گرمایش از کف
یک سیستم گرمایشی جدید منزل، سیستم گرمایش از کف است. این سیستم به‌عنوان یکی از مدل‌ها در جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان و سیستم‌های تاسیساتی، تا حدودی مانند موتورخانه و پکیج عمل می‌کند. سیستم گرمایش از کف با عبور دادن آب گرم از میان لوله‌های کار شده در کف واحد، آن را گرم می‌کند.
مزایای گرمایش از کف
حضور در میان جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان به معنای مزایای بیشتر است. این سیستم عملا هیچ فضایی را اشغال نکرده و گرما را نیز به صورت یکنواخت پخش می‌کند. همچنین به خاطر نصب این سیستم گرمایشی جدید منزل در تمام کف واحد مسکونی گرما در تمام مساحت خانه پخش میشود. سیستم گرمایش از کف را میتوان به صورت دستی یا خودکار برای هر اتاق با برنامه‌ای متفاوت تنظیم کرد. این سیستم می‌تواند مشکل سرمای شدید طبقات اول را نیز (به دلیل خالی بودن فضای زیرین) به گونه‌ای موثر حل کند.
معایب گرمایش از کف
جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان نیز مشکلات خود را دارد. مهمترین نکات منفی این سیستم گرمایشی جدید منزل عبارت است از: هزینه نصب بالا، تعمیر دشوار در صورت بروز مشکل و گرم نشدن خانه به محض روشن کردن آن. فرآیند گرم شدن ممکن است گاهی تا ۱ ساعت نیز طول بکشد.
سیستم گرمایشی قرنیزی
سیستم گرمایشی قرنیزی به عنوان یک وسیله گرمایشی لوکس در میان سیستم‌های تاسیساتی، جایگزین خوبی برای سیستم گرمایشی شوفاژ و گرمایش از کف بوده و معایب هیچ یک از این دو را ندارد. این سیستم گرمایشی جدید منزل حتی می‌تواند با انرژی و آبگرمکن خورشیدی نیز کار کند. در واقع سیستم گرمایشی قرنیزی و رادیاتورهای قرنیزی به نحوی طراحی شده‌اند که می‌توانند با این منابع انرژی با کارایی عالی کار کنند.
مزایای سیستم گرمایشی قرنیزی
سیستم گرمایش از طریق قرنیز دیوار نصب دشواری ندارد، کاراست و ابعاد کوچکی نیز دارد. صرفه‌جویی در مصرف انرژی، کاهش لولهکشی تاسیسات، انتقال گرما از پایین‌ترین سطح و سرعت در گرمایش، و عرضه در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف، همه سیستم گرمایشی قرنیزی را برای برخی واحدها (و حتی اداره‌ها و ساختمان‌های بزرگ) به گزینه‌ای قابل توجه برای بهترین گرمایش برای خانه و بهترین سیستم گرمایشی منزل تبدیل کرده است.
معایب سیستم گرمایشی قرنیزی
سیستم گرمایش از طریق قرنیز دیوار، دیوارهای بیرونی را بیشتر از هر قسمت دیگری در خانه گرم می‌کند. سیستم گرمایشی قرنیزی نیز محل قرار دادن وسیله‌ها را محدود می‌کند؛ مثلا تلویزیون که در برابر گرما بسیار آسیب‌پذیر است. هزینه بالای مدل الکتریکی این وسیله گرمایشی لوکس نیز یکی دیگر از مشکلات سیستم گرمایشی قرنیزی است.
سیستم گرمایش از سقف خانگی
یکی دیگر از جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان، سیستم گرمایش از سقف خانگی است که به آن گرم کننده تابشی یا سیستم گرمایش تابشی نیز می‌‌گویند. حرارت در این سیستم گرمایشی جدید منزل (که میتوان آن را یک وسیله گرمایشی لوکس نیز به حساب آورد)، اغلب از طریق امواج مادون قرمز منتقل میشود.
مزایای سیستم گرمایش از سقف خانگی
در سیستم گرمایشی تابشی میتوان مسیر گرما را کنترل کرد. سیستم گرمایش از سقف خانگی باعث چرخش هوا نمی‌شود؛ در نتیجه، آلودگی‌ها و گرد و غبار موجود در فضا به میزان موثری کاهش می‌یابد. سیستم گرمایش از سقف خانگی در میان انواع سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان و سیستم‌های گرمایشی خانگی به سرعت و به صورت یکنواخت محیط را گرم می‌کند که در صرفه‌جویی در انرژی نیز بسیار موثر است. این سیستم و وسیله گرمایشی لوکس برای اداره‌ها، سالن‌ها و انبارها نیز فوق العاده مناسب و کارآمد است.
معایب سیستم گرمایش از سقف خانگی
با استفاده از این سیستم گرمایشی، گرما بیشتر زیر سقف متمرکز شده و البته هدر رفت آن از طریق سقف نیز بسیار بالاست. اگر از این حرارت استفاده کنیم، محیط و هوای آن گرم نمی‌شود؛ بلکه اشیا و اشخاص موجود در آن مستقیما گرم می‌شوند.
